|
| Na ok³adce: Na ok³adce:
Jaros³aw Westermark, pier¶cionek, bursztyn, z³oto, "Amberif 2002".
|
|
fot. J. Westermark
|
| W NUMERZE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Per³y |
Od najdawniejszych czasów per³y zaliczane by³y do najcenniejszych
klejnotów. Przyrównywano ich urok i warto¶æ
do kamieni szlachetnych, takich jak diament, rubin, szmaragd
i niebieski szafir.
 Ju¿ od staro¿ytno¶ci per³om przypisywano szczególn±
moc. By³y one nie tylko ozdob±, lecz i amuletem, lekarstwem
oraz symbolem. W okresie renesansu uwa¿ano, ¿e per³y chroni
± przed z³ym spojrzeniem, rzucanym urokiem, a tak¿e umo¿liwiaj
± przepowiadanie przysz³o¶ci. Starte na proszek lub
rozpuszczone w specjalnej cieczy mia³y mieæ moc uzdrowicielsk±: wzmacniaæ serce, ¿o³±dek, witalno¶æ cz³owieka oraz
zapobiegaæ melancholii. Wed³ug starych podrêczników medycznych
mleko z py³em per³owym podtrzymywa³o si³ê
i czysto¶æ g³osu. Z tej te¿ przyczyny jeszcze do niedawna
¶piewacy stosowali tê metodê.
 Wed³ug ¶redniowiecznych teologów i ojców Ko¶cio³a
per³a by³a symbolem s³owa bo¿ego i doskona³o¶ci. W jednej
z przypowie¶ci per³a jest obrazem królestwa niebieskiego:
kiedy kupiec szukaj±cy drogich pere³ "znalaz³ jedn± drogocenn± per³ê, poszed³, sprzeda³ wszystko, co mia³, i kupi³ j±"
(Mt 13, 45-46).
Obecnie naturalne per³y spotyka siê coraz rzadziej. Ogromny
popyt na nie oraz wysokie ceny sprawi³y, ¿e dzisiaj najczê¶ciej
wystêpuj± na rynku per³y hodowane w s³onej lub
s³odkiej wodzie. Per³y, w przeciwieñstwie do innych kamieni
szlachetnych, nie potrzebuj± dodatkowej obróbki, takiej
jak szlifowanie, fasetowanie i polerowanie.
Brosza, srebro, pó³per³y, po³owa XIX wieku.
Kolczyki, drobne per³y naturalne, Rosja XVII w.
 W Europie w okresie renesansu i baroku najbardziej ceniono
per³y o nieregularnych kszta³tach. Gromadzono je
w skarbcach i noszono w wielkich ilo¶ciach. Oprócz d³ugich
sznurów pere³ i per³owej bi¿uterii modne by³y szaty wyszywane
per³ami. Ogromnymi, czêsto nieregularnymi per³ami
ozdabiano korony królewskie, insygnia w³adzy, suknie ¶lubne
ksiê¿niczek, ¶wiête obrazy, przedmioty kultu, szaty liturgiczne,
¶wiête obrazy, kielichy, pateny, monstrancje, krzy¿e,
puszki na komunikanty, oprawy modlitewników i psa³terzy.
Per³y wraz z innymi kamieniami szlachetnymi oprawiano
w z³oto, tworz±c drogocenne wisiorki o wyszukanych kszta³tach.
Ulubion± ozdob± kobiet w kolejnych epokach by³y sznury
pere³ o ró¿nej d³ugo¶ci lub te¿ kilka po³±czonych dekoracyjn
± zapink±. Obok nich chêtnie noszono brosze wysadzane
per³ami. Forma ich zale¿a³a od mody i obowi±zuj±cego stylu
w epoce. I tak w XIX w. modne by³y ga³±zki kwiatów i winoro¶li,
pó³ksiê¿yce i kokardy. W okresie secesji per³y stanowi³y dope³nienie kolorowych kompozycji: ga³±zek jemio³y,
motyli, wa¿ek, kobiecych g³ówek itp. Lata 20. i 30. XX w.
przynios³y liczne ozdoby o prostych, geometrycznych kszta³tach.
Pomimo ¿e dzisiaj nie przypisuje siê ju¿ per³om ich magicznej
mocy i ma³o kto pamiêta o ich symbolice, nadal s±
bardzo cenione, poszukiwane i chêtnie noszone.
Katarzyna Paciorek-Rudkowska
Fotografie: Marek Huculak
|
|
Fatal error: require() [function.require]: Failed opening required '../../config/right.inc' (include_path='.:/usr/multiphp/php5.2/usr/share/php:/home/lib/php5.2:/home/lib/php5.2/pear') in /home/users/pj/public_html/archiwum/jubiler_1-15/index.php on line 46
|
