|
Na ok³adce:
Ewa Rudowska, naszyjnik,
kolczyki, z³oty medal "Gold Virtuosi 2002" www.ewarudowska.pl
|
|
fot. Archiwum
|
| W NUMERZE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Miêdzynarodowy Przegl±d Form Z³otniczych 2002 w Legnicy |
|
Zgodnie z utrwalon± ju¿ formu³±, na konkursowej wystawie stanowi±cej trzon legnickiego Festiwalu Srebra zgromadzono prace wykonane co prawda z u¿yciem srebra, ale odbiegaj±ce od potocznego pojêcia bi¿uterii. Organizatorzy podkre¶laj±, ¿e dla uzupe³nienia imprez jubilerskich o charakterze targowym chc± tworzyæ miejsce szczególnie przychylne twórczej inwencji i indywidualnym pomys³om. W rezultacie wystawê ogl±da siê ciekawie, bardziej jak zbiór przedmiotów - zagadek, ni¿ propozycji rzeczy "do noszenia".
 S± to, mówi±c ogólnie, ma³e formy, z akcentami plastycznej metafory, opatrzone tytu³em -komentarzem, który czasem staje siê integraln± czê¶ci± dzie³a. ¦wietnym tego przyk³adem jest praca Barbary Pajzderskiej (wyró¿niona Nagrod± Galerii Sztuki w Legnicy) - mamy oto blaszan± emaliowan± miskê do po³owy nape³nion± wod±, na której unosi siê "tratwa" z drewnianym konikiem zabawk±. Praca nosi tytu³ "Ratunek dla sztuki": konik z doczepionym piórem staje siê mitycznym Pegazem. Proste elementy zaczerpniête z codzienno¶ci sk³adaj± siê na zaskakuj±cy, ale klarowny i epigramatycznie zwiêz³y przekaz. Dla trapionych twórcz± ambicj± - my¶lê - godny medytacji. W moim odczuciu kompozycja ta ewokuje intensywne skupienie, z jakim dziecko, zapominaj±c o ca³ym ¶wiecie, potrafi ustawiaæ swoje zabawki, a tak¿e ma co¶ z nastroju powagi i namaszczenia - kiedy to, zgodnie z nakazem doros³ych, my³o siê rêce przed obiadem (zanurzaj±c je w misce, nie pod kranem; kran, w porównaniu ze spokojn± toni± wody w misie, nie stwarza takiej g³êbi "domowego marzycielstwa").
 Faworytk± jury okaza³a siê praca Jerzego Jabczyñskiego zatytu³owana "Moja s³odka". Ma ona równie¿ charakter konceptualny i oparta jest na inwencji skojarzeniowej. A¿urowa ³y¿eczka ze srebrnego drutu, z wysuniêtym jêzyczkiem z czerwonego zamszu, na którym migocz± szklane ³ezki, wzbogacona jeszcze o aksamitne serduszko zawieszone na skraju r±czki - zdaje siê ¿artobliw± refleksj± nad bi¿uteri± w jej popularnych wcieleniach: po³yskuj±cej ozdoby, drobiazgu j±trz±cego zmys³owe pokusy, atrybutu kokieterii. Realizacja niew±tpliwie balansuje na granicy kiczu, choæ jest to zabieg ¶wiadomy, konsekwentny wobec erotycznej symboliki, która jest tu tyle¿ zakamuflowana, co oczywista - potraktowana lekko i z dystansem.
Jakby dla równowagi - laureatka II nagrody, brosza autorstwa litewskiego artysty Tadasa Deksnysa - to kunsztowne dzie³o wykonane przy u¿yciu tradycyjnych technik z³otniczych. Jej wzór i zró¿nicowana faktura przypomina ornamentalizm i estetyczne wyrafinowanie obrazów Klimta, a tak¿e w pewnym stopniu grafikê komputerow± - podobnie jak tam, powstaje wra¿enie, ¿e s±siaduj±ce ze sob± formy unosz± siê w pustej, abstrakcyjnej przestrzeni. Prostota kszta³tu i krystaliczna jasno¶æ ornamentu, bêd±cego raczej cytatem ni¿ tradycyjnym wzorem, nadaje ca³o¶ci zdyscyplinowany, nowoczesny wyraz.
 Wiele interesuj±cych prac koncentruje siê na grze samego tworzywa - na jego naturalnych cechach i mo¿liwo¶ciach przekszta³ceñ. Obiekty Rafa³a Burczyñskiego (nagroda Stowarzyszenia Fahrenheita) to dwie bry³ki ze srebra i glinki ceramicznej oraz wapienia, o niezwykle delikatnie opracowanej fakturze, kszta³tem przypominaj±ce skamienia³o¶æ, zasuszony owoc czy cebulkê. Formy te kojarz± siê z geologiczn± histori± Ziemi, krystalizacj± minera³ów, powstawaniem skamienia³o¶ci.
 Z kolei "Miska" Andrzeja Bossa, za któr± otrzyma³ on III nagrodê w konkursie, to eksperyment z pogranicza sztuki z³otniczej i piekarskiej: ¶cianki, faktur± i kolorem przypominaj±ce dobrze wypieczon± skórkê chleba (jest to ciasto solne), pe³ne s± okr±g³ych otworów o srebrnych obr±czkach. Stopieñ podziurawienia budzi zdumienie, ¿e skorupa, która sprawia wra¿enie krucho¶ci, nie rozpada siê. W tym maria¿u dwóch ró¿nych substancji: ewokuj±cej ciep³o, wypalanie i nietrwa³o¶æ wszystkiego co organiczne - br±zowej skorupki oraz metalicznego, ch³odnego srebra - jedna zdaje siê wzmacniaæ i uzupe³niaæ drug±, jakby ³±czy³o je jakie¶ wewnêtrzne pokrewieñstwo.
 Ciekaw± formê, odwo³uj±c± siê do zachodz±cych w naturze procesów transformacji i wzrostu, stanowi naszyjnik wykonany przez Dorotê Krzeszewsk± z pó³kulek srebra i barwionej soli. Ca³o¶æ wygl±da jak bujne naro¶la ukwia³ów i sprawia wra¿enie zjawiska z pogranicza ¿ycia organicznego i struktur mineralnych. Bardzo interesuj±c± (niestety pominiêt± przez jurorów) prac±, w której próba "powrotu do ¼róde³" wyra¿a siê w formie mniej naturalistycznej, bli¿szej natomiast twórczo¶ci ludów pierwotnych, jest  naszyjnik ukraiñskiego artysty Yana Potrogosha. Sk³ada siê on ze zgrzebnego sznurka, na który przez cienkie "ucha" przewleczone s± miniaturowe dzbanki, wykonane ze srebra i metaloplastiku, opalizuj±ce jak stare szk³a z archeologicznych znalezisk. Pomys³owa struktura i wyczucie materii daj± tu przy skromno¶ci ¶rodków poetycki efekt, poruszaj±cy wyobra¼niê.
Dowcipnym pomys³em s± wykonane przez Oresta Ivasjutê (Nagroda Galerii Sztuki Z³otniczej A. i J. Stanko) pier¶cionki o prostym kszta³cie, zaskakuj±ce zrêcznym wykorzystaniem krawêdzi monet, u³o¿onych w delikatny ornamentalny wzór. "Europier¶cionki" to bezpretensjonalna bi¿uteria i zarazem gest oswajania otaczaj±cej nas rzeczywisto¶ci.
 Nie sposób odnotowaæ wszystkich prac - opisa³am te, które szczególnie zwróci³y moj± uwagê, choæ mo¿na by dodaæ do nich kilka innych dobrych dzie³. Na koniec kilka wniosków á propos bi¿uterii eksperymentalnej i legnickiego przegl±du. Szczególny potencja³ tej dziedziny stanowi, jak s±dzê, pomys³owe zastosowanie ró¿nych tworzyw i form oraz wydobywanie niezauwa¿anych na co dzieñ ekspresyjnych jako¶ci substancji. Warto dostrzegaæ ten walor, tym bardziej ¿e nie powinien byæ on obcy dobrej bi¿uterii u¿ytkowej. Prace niesztampowe, zaskakuj±ce inwencj± formy i odkrywczym u¿yciem tworzywa, o¿ywiaj± rozmaite regiony naszej wyobra¼ni. Po obejrzeniu tej wystawy od¶wie¿y³o siê moje spojrzenie na mo¿liwo¶ci sztuki bi¿uterii i sztuki jej noszenia.
 Wskutek bardzo otwartej formu³y przegl±du jury musia³o stan±æ przed problemem, ¿e zg³oszone prace wyrasta³y z mocno zró¿nicowanych za³o¿eñ twórczych, które trudno miêdzy sob± porównywaæ i warto¶ciowaæ. S³uszny wydaje siê zatem pomys³ u¶ci¶lenia kryteriów w przysz³o¶ci, a tak¿e rozszerzenia prezentacji monograficznych - "mistrzowskich", o wysokich walorach technicznych i klarownej koncepcji, jak towarzysz±ce wystawie pojedyncze prace jurorów i retrospektywna ekspozycja Piotra Cieciury.
|
|
Fatal error: require() [function.require]: Failed opening required '../../config/right.inc' (include_path='.:/usr/multiphp/php5.2/usr/share/php:/home/lib/php5.2:/home/lib/php5.2/pear') in /home/users/pj/public_html/archiwum/jubiler_3_17_2002/index.php on line 43
|
