Strona główna | Linki | Katalog | Ogłoszenia | PTGEM | Subskrybcja | Ustaw startową | Do ulubionych | Poleć znajomym | Zaloguj się   
Notowania
Bursztyn
Informacje
Notowania
Prawo
Prezentacje
Raporty
Relacje
Rzeczoznawstwo
Trendy
Wydarzenia
Kursy walut
Ceny metali
Ceny złota
Ceny srebra
Ceny platyny
Ceny palladu
Ceny rodu

Aktualny numer
Szukaj w serwisie

Style i rodzaje szlifu brylantowego
Tomasz Sobczak, Nikodem Sobczak
Początki wspaniałej sztuki szlifowania diamentów sięgają czasów antycznych. Wiadomo, że już Sumerowie, Asyryjczycy i Babilończycy szczycili się oszlifowanymi kamieniami.
Szlifowanych diamentów używano ich jako ozdób, amuletów lub talizmanów. Przykład dała sama natura, ukazując jaśniejące blaskiem kryształy albo wygładzone przez wodę otoczaki o silnym połysku i wyrazistej barwie. Naśladowano więc naturę, pocierając mniej twarde kamienie twardszymi, nadając im kształt obły, na początku jeszcze asymetryczny, nieforemny. Szlifowanie kamieni do kształtów symetrycznych nastąpiło znacznie później.
 

Rys. 1. Rozeta trójścienna i sześciościenna 

Szlif rozetowy
Jest pierwszym szlifem, w którym zastosowano płaskie fasety. Jego nazwa pochodzi od róży.  Rozmieszczenie faset w kamieniu przypomina bowiem układ płatków dobrze rozwiniętej róży. Kamienie o rozetowej formie szlifu mają fasetowaną tylko górną część, dolna stanowi płasko oszlifowaną bazę. Górna część ma kształt piramidy z trójkątnymi fasetami schodzącymi się pod mniejszym lub większym kątem na szczycie. Najprostsze formy szlifu rozetowego pokazano na rys. 1. Obecnie znane są również inne odmiany szlifu rozetowego. Należą do nich: pełna rozeta holenderska (rys. 2 a), rozeta antwerpska lub brabancka (rys. 2 b) i wiele innych. W przypadku formy podwójnej, którą można scharakteryzować jako połączenie podstawą dwóch form pojedynczych, otrzymuje się podwójną rozetę holenderską (rys. 2 c).
 
Szlif taflowy (tablicowy)
Rys. 2. Rozety: a - pełna holenderska, b - antwerpska, c - podwójna holenderska
Jest to prawdopodobnie pierwszy szlif fasetowy dostosowany do oktaedrycznej postaci kryształu diamentu. Jego najprostsza forma przypomina oktaedr o dwóch ściętych wierzchołkach. Powierzchnia tafli w górnej części równa jest połowie przekroju oktaedru w jego najszerszym miejscu w dolnej części jest dwukrotnie mniejsza.
 
Rys. 3. Odmiany szlifu taflowego: a - szlif Mazariniego, b - szlif Peruzziego
Szlif taflowy był powszechnie stosowany przez dawnych Indian. W Europie został wprowadzony w drugiej połowie XIV w. przez szlifierzy norymberskich. Znanych jest wiele odmian szlifu tablicowego, wśród których na uwagę zasługują tzw. szlify Mazariniego (rys. 3 a) i Peruzziego (rys. 3 b), rozpowszechnione we Francji i Włoszech w XVII w. Obecnie szlif taflowy  jest stosowany głównie w formie bardzo cienkiej; tak oszlifowane kamienie spełniają funkcję szkiełek nakrywkowych różnych miniatur osadzanych np. w pierścieniach.
 
Szlif trapowy (schodkowy)
P
Rys. 4. Szlif szmaragdowy: a - prostokątny, b - kwadratowy
ierwowzorem tej formy szlifu, dziś bardzo rozpowszechnionej, był szlif taflowy. Charakteryzuje się on dużą, płaską powierzchnią czołową (taflą), którą otacza seria prostokątnych faset przypominających stopnie schodów. Fasety w górnej części kamienia  narastają stopniowo, obniżając się stromo do jego najszerszej krawędzi;  dolna część kamienia ma podobne, prostokątne fasety obniżające się schodkowo w kierunku dolnej fasety podstawy. Obrys kamienia może mieć kształt kwadratowy, prostokątny, trójkątny, rombowy lub fantazyjny: latawca, gwiazdy, klucza i in. Prostokątna lub kwadratowa forma szlifu o ściętych narożach (ośmiokątny obrys kamienia w płaszczyźnie rondysty) zwana jest szlifem szmaragdowym (rys. 4). Małe kamienie o szlifie schodkowym i wydłużonym, prostokątnym lub trapezowym kształcie, znane są jako bagiety (franc. baquette) (rys. 5 a, b); ich odmianą jest kamień o szlifie schodkowym i kwadratowym kształcie, zwany carrè (rys. 5 c).
Rys. 5. Szlif schodkowy: a - bagiet prostokątny, b - bagiet trapezowy, c - carre

 

Rys. 6. Szlif brylantowy okrągły i jego elementy: a - rzyt przekroju pionowego, b - widok części górnej (korony), c - widok części dolnej (pawilonu)
Szlif brylantowy
W przeważającej większości jest stosowany w diamentach, dlatego słowa “brylant” i “diament” często uważa się za  synonimy. Szlif brylantowy wymyślił wenecki szlifierz Vincenzio Peruzzi, żyjący w XVII w. (niektóre źródła sugerują, iż szlif znany był już w XIV w.). Współczesne określenie “brylant” (rys. 6 a) odnosi się do formy okrągłej, mającej w górnej części (koronie) 33 fasety, w tym taflę, zaś w części dolnej (pawilonie) 25 faset, w tym kolet. Wyróżnia się następujące fasety:
1) w górnej części (koronie) – taflę, 8 faset tafli, 8 faset głównych korony, 16 faset rondysty korony (rys. 6 b);
2) w dolnej części (pawilonie) – 8 faset głównych pawilonu, 16 faset rondysty pawilonu, kolet (rys. 6 c).
Pas oddzielający górną część od dolnej nazywa się rondystą; stanowi on ochronę przed uszkodzeniami zbiegających się tu krawędzi faset.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rodzaje szlifu brylantowego
Rys. 7. Proporcje idealnego brylantu Tolkowsky'ego
Na początku XX w. przeprowadzono odpowiednie obliczenia, uwzględniające właściwości fizyczno-optyczne diamentu. Na ich podstawie zaproponowano taką formę, która dzięki przyjętym proporcjom, umożliwiła osiągnięcie maksymalnego efektu optycznego, zwanego ogólnie brylancją.
Pierwszym, który wykonał tego rodzaju prace, był M. Tolkowsky. On też w 1919 r. za-proponował szlif brylantowy (rys. 7), często określany mianem “doskonałego” lub “idealnego”; szlif ten stał się później podstawą do porównań i klasyfikacji szlifów brylantowych.
 
 
Modyfikacje szlifu brylantowego
Obecnie znanych jest wiele modyfikacji szlifu brylantowego. Innowacje dotyczą albo formy geometrycznej kamienia, albo kształtu i liczby faset.

Rys. 8. Przykłady szlifów brylantowychzmodyfikowanych: a - markiza, b - łezka, c - owal, d - serce
Przykładem najprostszym może być markiza (rys. 8 a), wyróżniająca się kształtem podobnym dołódki, łezka (franc. pendeloque) o kształcie gruszki (rys. 8 b), owal (rys. 8 c), serce (rys. 8 d) lub “stary” szlif brylantowy (ang. cushion) zbliżony do kwadratu o zaokrąglonych narożach. Tę ostatnią formę szlifu często spotyka się w starych diamentach brazylijskich. Wszystkie formy różnią się kształtem oraz liczbą (od czterech do dziesięciu) faset głównych pawilonu i ich położeniem.

Inną modyfikacją szlifu brylantowego, stosowaną głównie w diamentach małych, jest szlif ósemkowy (ośmiokant) (rys. 9 a), w którym tylko 8 faset otacza taflę i 8 faset kształtuje pawilon. Szlif szwajcarski (szesnastokant) ma po 16 faset w górnej i dolnej części (rys. 9 b). Szlif cyrkonowy charakteryzuje się dwójkowym układem niewielkich faset okalających kolet. Do innych i częściej spotykanych modyfikacji należą szlify: King, Magna,
Rys. 9. Proste modyfikacje szlifu brylantowego (przykłady): a - szlif ósemkowy, b - szlif szwajcarski (szesnastokant)
igh-Light, Princessa 144 i in.; także szlify mieszane: Barion i Radiant. Szlif King zamiast ośmiu faset tafli ma aż 12, stąd automatycznie wynika inna liczba pozostałych. Łącznie jest ich 86, uwzględniając taflę i kolet. Szlif Magna ma łącznie 102 fasety, w tym 61 w górnej części i 41 w dolnej. Szlif High-Light jest brylantem standardowym o szesnastu dodatkowych fasetach, z których 8 znajduje się w górnej części  i 8 w dolnej, tak więc pomiędzy fasetami głównymi znajdują się już nie dwie, lecz każdorazowo 3 fasety rondysty. Szlif Princessa 144 stanowi pełną fantazji formę szlifu brylantowego o ośmiokątnej symetrii tafli. Dodatkowe fasety tego szlifu powstają nie przez podział zwykłych faset, lecz układają się jedna obok drugiej poniżej rondysty. Małe romboidalne fasety nowego szlifu tworzą dobry kontrast do długich faset, zbiegających się spiczasto do koletu,  i działają bardzo ożywiająco na kamień. Uwidacznia to się  efektownymi błyskami, zwłaszcza przy ruchu kamienia. Inne modyfikacje, jak: Jubileuszowy, Spiralny, Portugalski i Plaster Miodu pokazano na rys. 10. Wśród szlifów mieszanych szlif Barion (B. Watermeyer, 1970 r.) ma w górnej części  szlif szmaragdowy, a w dolnej – zmodyfikowany szlif brylantowy. Wyraźna różnica polega jednak na czterech tylko fasetach głównych i czterech dodatkowych, półksiężycowych fasetach rondysty, dzięki którym osiąga się dobry blask i żywe iskrzenie kamienia. Rondysta może być kwadratowa lub prostokątna. Jest  polerowana i składa się z ośmiu częściowo długich lub częściowo krótkich faset. Szlif Radiant  to kombinacja szlifu schodkowego (szmaragdowego) i brylantowego. Łącznie ma 70 faset, co daje  efekt optyczny brylantu o szlifie szmaragdowym.
Od lat siedemdziesiątych do szlifowania kamieni stopniowo wprowadza się techniki laserowe, pozwalające na szlifowanie kamieni o dowolnym kształcie.
 
Rys. 10. Stylizowane odmiany szlifu braylantowego (przykłady): a - Jubileuszowy, b - Spiralny, c - Portugalski, d - Plaster Miodu
 
Rys. 1. Rozeta trójścienna i sześciościenna.
Rys. 2. Rozety: a – pełna holenderska, b – antwerpska, c – podwójna holenderska.
Rys. 3. Odmiany szlifu taflowego: a – szlif Mazariniego, b – szlif Peruzziego.
Rys. 4. Szlif szmaragdowy: a – prostokątny, b – kwadratowy.
Rys. 5. Szlif schodkowy: a – bagiet prostokątny, b – bagiet trapezowy, c – carrè.
Rys. 6. Szlif brylantowy okrągły i jego elementy: a – rzut przekroju pionowego, b – widok części górnej (korony), c – widok części dolnej (pawilonu).
Rys. 7. Proporcje “idealnego” brylantu Tolkowsky’ego.
Rys. 8. Przykłady szlifów brylantowych zmodyfikowanych: a – markiza, b – łezka, c – owal,
d – serce.
Rys. 9. Proste modyfikacje szlifu brylantowego (przykłady): a – szlif ósemkowy (ośmiokant),
b – szlif szwajcarski (szesnastokant).
Rys. 10. Stylizowane odmiany szlifu brylantowego (przykłady): a – Jubileuszowy, b – Spiralny,
c – Portugalski, d – Plaster Miodu.
                                                                                            
 

[ drukuj ]


Źródło wiadomości:




Wydawca    Redakcja    Prenumerata    Reklama    Pomoc    Polityka prywatności    
Wszelkie prawa zastrzeżone.