Strona główna | Linki | Katalog | Ogłoszenia | PTGEM | Subskrybcja | Ustaw startową | Do ulubionych | Poleć znajomym | Zaloguj się   
Aktualności
Informacje
Prawo
Trendy
Stowarzyszenia

Aktualny numer
Szukaj w serwisie

Metale szlachetne
Opracowanie dr inż. Jerzy Nowakowski
Powszechnie używane określenie metale szlachetne kojarzone jest powszechnie ze srebrem, złotem i platyną, a tak naprawdę do tej grupy metali zaliczamy też : ruten (Ru), rod (Rh), pallad (Pd), osm (Os) i iryd (Ir), które określamy jako grupę platynowców. Wszystkie te metale należą do grupy metali rzadkich, wiąże to się z powszechnością ich występowania w przyrodzie, najczęściej występuje srebro (4x10-6%), następnie złoto (4x10-7%), których ilość w stosunku do pozostałych jest znacznie większa od pierwiastków grupy platynowców, wśród których najpowszechniej występuje platyna (0,01 ppm) i pallad (0,005 ppm), natomiast pozostałe platynowce to iryd (0,001 ppm), osm (0,001 ppm), ruten i rod (0,0001 ppm).

Wszystkie te metale występują prawie zawsze wspólnie – szczególnie platynowce, głownie jako metale rodzime i stopione ze sobą w złożach wtórnych. Częściowo występują też w postaci związków chemicznych w złożach pierwotnych na ogół siarczkowych rud innych metali. Wszystkie te metale cechuje wysoka odporność na korozję wysoko temperaturową, a niektóre cechy tych metali przedstawione są poniżej.

 

 

Srebro:

- jest metalem białym od którego wzięła się nazwa „kolor srebrny”,

- jest metalem kowalnym i ciągliwym,

- jest najlepszym przewodnikiem ciepła i elektryczności,

- odporny na działanie alkaliów nawet stopionych.

- jest nie korozyjne i roztwarza się jedynie w kwasach utleniających oraz wodnych roztworach cyjanków w obecności utleniaczy (np. tlenu lub nadtlenku wodoru),

- ma bardzo wysoką zdolność do polerowania,

- ma zdolność do łączenia rożnych metali,

- ma unikalną zdolność do zapamiętywania obrazu podczas ekspozycji na światło (halogenki srebra).

 Złoto:

- posiada jaskrawożółtą barwę, stąd określenie „kolor złoty”,

- folie złota mają kolor zielony,

- jest bardzo miękkie , ciężkie , kowalne i ciągliwe,

- jest dobrym przewodnikiem ciepła i elektryczności,

- jest odporne na działanie kwasów z wyjątkiem wody królewskie,

- atakują je stopione alkalia i azotany oraz roztwór bromku żelazowego,

- tworzy szereg stopów z innymi metalami : monetarne, dentystyczne, jubilerskie,

- galwanicznie pokrywa mniej szlachetne metale,

- związki złota wykorzystuje się do barwienia szkła, porcelany w lecznictwie i fotografii.

Platyna:

- metal o barwie białej,

- o dobrych własnościach kowalnych i ciągliwych,

- odporna na działanie gorących kwasów stężonych,

- atakują platynę stopione wodorotlenki, szczególnie nadtlenki potasowców,

- rozpuszcza się w gorącej wodzie królewskie,

- ma wybitne własności katalityczne szczególnie w postaci gąbki lub czerni platynowej,

- tworzy wiele stopów wykorzystanych w rożnych dziedzinach.

Pallad:

- ma barwę srebrzystobiałą,

- nie jest odporny na działanie gorących kwasów, fluoru i chloru,

- ogrzewany na powietrzu utlenia się do tlenku palladu,

- jest dobrym katalizatorem,

- stosowany jako składnik wielu stopów, a w postaci soli, np. w fotografii.

Osm:

- najcięższy ze znanych pierwiastków,

- bardzo kruchy i twardszy od szkła,

- rozpuszcza się w wodzie królewskiej i dymiącym kwasie azotowym,

- jest dobrym katalizatorem,

- stosuje się jako dodatek do stopów z innymi platynowcami.

Ruten:

- przypomina wyglądem i połyskiem platynę,

- metal twardy i kruchy,

- używany jako katalizator przy reakcjach utleniania,

- stanowi dodatek stopowy.

 

 


Rod:

- jest metalem srebrzystobiałym,

- nierozpuszczalny w kwasach i wodzie królewskiej,

- tworzy stopy z innymi platynowcami,

- dodatek rodu utwardza platynę i pallad,

- ma własności katalityczne.

Iryd:

- jest metalem twardym,

- kwasy nie działają na iryd,

- związki irydu tzw. gąbka i czerń irydować stosowane są jako katalizatory kontaktowe,

- jako stop z platyną ma szerokie zastosowanie przemysłowe.

Pierwotna baza surowcowa to rodzime rudy polimetaliczne wydobywane i przerabiane w celu otrzymania koncentratów głównego metalu, np. srebra a także innych metali towarzyszących temu metalowi (metali szlachetnych). Jednak tzw. samodzielne rudy nie są obecnie głównym producentem metali szlachetnych. Dlatego do tej bazy zaliczamy też współczesny przerób rud, głownie metali nieżelaznych takich jak: miedzi, ołowiu, cynku czy niklu, a udział tej produkcji jest dominujący na rynku metali szlachetnych.

Wtórna baza surowcowa to głownie przerób złomów metali, odpadów przemysłu elektronicznego i elektrotechnicznego, chemicznego czy motoryzacji; także przemysłu zdobniczego i ceramicznego, sprzętu RTV czy AGD.



 


[ drukuj ]


Źródło wiadomości:
3(13)




Wydawca    Redakcja    Prenumerata    Reklama    Pomoc    Polityka prywatności    
Wszelkie prawa zastrzeżone.