Szkolenia gemmologiczne w Polsce prowadzone przez stowarzyszenia, organizacje, ośrodki i szkoły gemmologiczne po 3 lutym 2006 roku, które nie posiadają akredytacji władz oświatowych były i są nielegalne, a wydawane certyfikaty, dyplomy i zaświadczenia były i są również nielegalne, i jako takie, nie mają mocy obowiązującej.
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki
Minister Edukacji i Nauki rozporządzeniem z dnia 3 lutego 2006 roku określił zasady i warunki prowadzenia dokształcających kursów zawodowych. Z informacji uzyskanych z MEN wynika, że wielu organizatorów kształcenia dorosłych w formach pozaszkolnych nie przestrzega przepisów ww. rozporządzenia, a paragraf 9 rozporządzenia dokładnie określa kto takie kursy może prowadzić: 1) publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, prowadzące kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, posiadające akredytację przyznana na podstawie art. 68b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572); 2) osoby prawne i fizyczne, prowadzące działalność oświatową wymienioną w art. 83a ust. 2 ustawy, obejmującą prowadzenie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych, dla których uzyskały akredytację, o której mowa w art. 68b ustawy, jeżeli zakres kursu zawodowego jest zgodny z zakresem kształcenia, dla którego została przyznana akredytacja. Z wymienionych regulacji wynika, że ci, którzy prowadzą kursy zawodowe nie posiadając akredytacji, naruszają przepisy ww. ustawy i wydanego na jej podstawie rozporządzenia. Ministerstwo ostrzega przed grożącymi konsekwencjami wynikającymi z prawa oświatowego i zapowiada stanowczą i systematyczną walkę z tym zjawiskiem. Równocześnie ministerstwo wyjaśnia, że do czasu uzyskania akredytacji mogą być organizowane tylko szkolenia, o których mowa w § 2 ust. 2 rozporządzenia. Według przepisów kurs taki nie może być krótszy niż 30 godz. a jego program musi być dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Po ukończeniu szkolenia jego uczestnikom można wydawać wyłącznie zaświadczenia o ukończeniu kursu według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do tego aktu prawnego. Oznacza to, że wszystkie szkolenia gemmologiczne w Polsce prowadzone przez stowarzyszenia, organizacje, ośrodki i szkoły gemmologiczne po 3 lutym 2006 roku, które nie posiadają akredytacji władz oświatowych były i są nielegalne, a wydawane certyfikaty, dyplomy i zaświadczenia były i są również nielegalne, i jako takie, nie mają mocy obowiązującej.
Poparcie środowiska jubilerskiego dla MEN
Fakt porządkowania rynku szkoleń gemmologicznych przez władze oświatowe powinien ucieszyć wszystkie organizacje gemmologiczne w Polsce dbające o odpowiedni poziom nauczania oraz odpowiednie kwalifikacje obecnych i przyszłych rzeczoznawców. Zapewne usatysfakcjonowani tym faktem są wszyscy członkowie PTGem, a także inni gemmologowie i jubilerzy np. z SRJ. Panuje ogólne przekonanie, że wreszcie niekompetentne i przypadkowe oraz słabo wykształcone osoby nie będą mogły prowadzić szkoleń gemmologicznych. Seryjnie produkowani towaroznawcy czy niedouczeni absolwenci szkół rzeczoznawców (?) nie będą już ośmieszać branży (można wskazać na liczne przykłady), działając na jej szkodę. Cieszy więc fakt końca uprawiania nielegalnej partyzantki edukacyjnej. Wprowadzenie akredytacji ośrodków lub szkół gemmologicznych zlikwiduje wreszcie bylejakość i zagwarantuje absolwentom uzyskanie odpowiedniego teoretycznego i praktycznego przygotowania.
Akredytacja COKG PTGem
Z informacji uzyskanych z kuratoriów oświaty wynika, że tylko jeden ośrodek gemmologiczny w Polsce ma akredytację władz oświatowych, a jest nim Centralny Ośrodek Kształcenia Gemmologów Polskiego Towarzystwa Gemmologicznego. COKG PTGem jako niepubliczna placówka kształcenia ustawicznego prowadząca szkolenie z zakresu gemmologii już w 2002 roku został wpisany do ewidencji szkół i placówek niepublicznych prowadzonej przez m.st. Warszawa pod numerem 857 K. Trzyletnia działalność ośrodka została wysoko oceniona przez Mazowieckiego Kuratora Oświaty, który zarządzeniem nr 1954 z dnia 15 grudnia 2005 roku udzielił ośrodkowi akredytacji zgodnie z wnioskiem zespołu akredytacyjnego. W skład zespołu weszli przedstawiciele Mazowieckiego Kuratora Oświaty, Ministra Edukacji Narodowej i Sportu oraz Związku Rzemiosła Polskiego.
Wymagania akredytacyjne
Uzyskanie akredytacji władz oświatowych jest sprawą dość skomplikowaną. Przedmiotem analizy zespołu akredytacyjnego jest bowiem baza lokalowa oraz dokumenty dotyczące zajęć praktycznych i teoretycznych, wyposażenia dydaktycznego i aparatury oraz obowiązujących w placówce procedur i regulaminów, a ponadto akta osobowe kadry dydaktycznej, dokumenty związane z jej ocenianiem, stosowane programy nauczania krytycznie oceniane przez Radę Programową, dzienniki zajęć, materiały metodyczno-dydaktyczne dla wykładowców i słuchaczy, statut i materiały z ewaluacji oraz rejestry wydawanych dokumentów. Szczególny nacisk kuratorium oświaty kładzie na merytoryczny poziom programów nauczania oraz wysokie kwalifikacje kadry dydaktycznej. Wszystkie te dokumenty są przedmiotem analizy zespołu akredytacyjnego, które wraz z protokołem wizytacji ośrodka stanowi podstawę do wydania opinii na temat przyznania lub odmowy akredytacji.
Wskazówki dla przyszłych gemmologów
Wszystkim przyszłym absolwentom szkoleń gemmologicznych należy poradzić aby przed ich rozpoczęciem sprawdzili czy: 1) prowadzący je ośrodek posiada akredytację właściwego dla danego województwa kuratorium oświaty; 2) realizowany program jest dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania; 3) wydawane absolwentom szkoleń dokumenty są legalne i mają moc prawną; 4) wystawiający je organ ma uprawnienia do ich wystawiania. W przypadku, gdy ww. warunki nie są spełnione, radziłbym zrezygnować z udziału w takich szkoleniach, choćby dlatego, że program nauczania nie został zatwierdzony przez władze oświatowe a wydawane dyplomy nie mają żadnej wartości merytoryczno-prawnej.
