Oczyszczanie powierzchni podłoża z produktów korozji następuje przez trawienie w kwasach, w rzadkich tylko przypadkach w ługach. Trawienie to można wykonywać sposobem chemicznym, przez zanurzenie w kąpieli trawiącej, bądź elektrochemicznym, przy czym przedmiot jest jedną z elektrod prądu stałego, zanurzoną w odpowiednim elektrolicie. Wybór metody zależy od rodzaju podłoża, właściwości oraz grubości warstwy produktów korozji. Przedmioty poddawane trawieniu powinny być dokładnie odtłuszczone i wypłukane.
Trawienie żeliwa
Trawienie żeliwa przeprowadza się w kwasie solnym lub siarkowym bez użycia lub z użyciem inhibitorów, w temperaturze otoczenia lub w temperaturze podwyższonej w przypadku stosowania samego kwasu siarkowego. Trawienie zachodzi na ogół szybko. Produkty korozji bardziej odporne wymagają trawienia specjalnego. Niekiedy wystarcza zmiękczenie powierzchni w stopionym NaOH z dodatkiem utleniaczy. Po tej operacji naloty korozyjne schodzą łatwo zarówno pod działaniem czynników mechanicznych, jak i chemicznych.
Trawienie miedzi
Miedź jako metal półszlachetny jest odporna na działanie rozcieńczonych kwasów nieutleniających, reaguje natomiast z kwasami utleniającymi, cyjankami i amoniakiem.
Produkty korozji miedzi są rozpuszczalne w 10% kwasie siarkowym, jednakże trawienie takie nie jest wystarczające. Najbardziej efektywne trawienie uzyskuje się przy stosowaniu kwasu azotowego. Przebiega ono szybko, równomiernie, niestety z równoczesnym wydzielaniem znacznych ilości szkodliwych tlenków azotu.
Powierzchnia miedzi uzyskana w wyniku trawienia w rozcieńczonym kwasie azotowym nie ma wyglądu zbyt estetycznego, dlatego też najczęściej stosuje się kwas siarkowy z dodatkiem kwasu azotowego lub innych związków utleniających np. CrO3.
Trawienie mosiądzu, alpaki i brązu
Roztwory do trawienia sporządza się mieszając kwas azotowy, siarkowy i solny. Wzajemne stosunki objętościowe tych kwasów można zmieniać w szerokich granicach, np. od 1:2:5 do 5:1:1. Przedmioty uprzednio wytrawione wstępnie poddaje się kilkunastosekundowemu trawieniu z połyskiem. Zachodzi ono w temperaturze otoczenia. Podwyższenie temperatury przy trawieniu z połyskiem pogarsza jakość obrabianych przedmiotów. Zbyt długie przetrzymywanie w kąpieli nie tylko nie poprawia jakości powierzchni przedmiotu, ale prowadzi do utraty połysku i wystąpienia trudno usuwalnych plam.
Trawienie srebra
Srebro oczyszcza się przez szczotkowanie w roztworze tiosiarczanu sodowego ( 80 g w litrze wody). Jeżeli obrabiane srebro zawiera miedź, wówczas ciemną barwę tlenku, pochodzącą od miedzi, można usunąć przez trawienie w roztworze:
Kwas siarkowy stężony 20 ml/l
Nadmanganian potasowy 1 g/l
Trawienie złota
Złoto oczyszcza się mechanicznie podobnie jak srebro, po czym wytrawia się je w rozcieńczonym kwasie azotowym. W przypadku gdy przedmioty ze złota na skutek długotrwałego leżenia pokryły się nalotem, co może mieć miejsce dla złota niskiej próby, trawienie należy przeprowadzić w mocniejszym roztworze kwasu azotowego.
Trawienie metali z grupy platynowców
Platynowce z reguły są bardzo odporne na korozyjne działanie środowiska, dlatego nie wymagają stosowania stężonych roztworów trawiących. Zaleca się jedynie dokładnego odłuszczenia powierzchni tych metali i trawienie w rozcieńczonych roztworach kwasów:
Platyna 2-5 min. w 30% roztworze kwasu solnego
Rod 5-10 min. w 20% roztworze kwasu siarkowego
Pallad 1-2 min. w 20% roztworze kwasu solnego
|
