|
Na okładce: Naszyjnik z
kolekcji firmy IMPRES.ART |
| W NUMERZE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O ochronie bursztynu |
|
W jednym z numerów "Polskiego Jubilera" (nr 2/3) 1998) pisałam o potrzebie sygnowania wyrobów, cytując przykłady z dzieł największych mistrzów XVI-XVIII w. Zamieściłam również kopię jednej z metalowych plakietek, które przytwierdzane były w pierwszej połowie XX w. do wyrobów manufaktury królewieckiej.
Manufaktura królewiecka miała ambicje nawiązywania do "wielkiej sztuki", jak czytamy w katalogu wystawy Die Staatliche Bernstein-Manufaktur Konigsberg 1926-1945 (wydanym przez Ulfa Erichsona, dyrektora Muzeum Bursztynu w Ribnitz-Damgarten, w 1998 r. z tekstem dr Leonharda Tomczyka, por. recenzję "PJ" 2(10) 2000), dbała o skupienie wokół siebie artystów. Zatrudniała jeszcze dziś żyjącego Jana Halschuha, znane są też nazwiska Koy i Seitz. Jednak już po 1933 r. sztuka dostała się pod polityczny wpływ nazistów i przestała nawiązywać, jak w latach poprzednich, choćby do tendencji w modzie. Szeroka reklama bursztynu oparta była nie tyle na estetyce, co na racjach gospodarczo-politycznych. Słowo bursztyn było używane coraz częściej z przymiotnikiem "niemiecki".
W takim okresie pojawiła się w Niemczech ustawa regulująca dość precyzyjnie sprawy sygnowania wyrobów z bursztynu.
Ustawa o ochronie bursztynu podpisana przez kanclerza i ministra gospodarki Rzeszy z datą 3 maja 1934 r. z niewielkimi skrótami brzmi następująco:
1
(1) Słowem bursztyn albo innym słowem złożonym, w którego skład wchodzi słowo bursztyn, albo odpowiadającym mu znakiem towarowym może być w obrocie handlowym określony tylko bursztyn naturalny albo wyrób z naturalnego bursztynu bez dodatków imitujących.
(2) Nie dotyczy lakieru bursztynowego.
|
|
2
Do określenia bursztynu jako bursztynu ma prawo tylko pierwszy sprzedawca, do oznaczenia bursztynu jako wyrobu bursztynowego uprawniony jest tylko wytwórca; oznaczający musi dołączyć dokładne dane: swoje nazwisko, oznaczenie swojej firmy albo znaku zarejestrowanego wyrobu.
3
Kto postępuje opieszale albo umyślnie sprzecznie z przepisami art. 1 albo 2, będzie karany karą pieniężną.
4
(1) Minister gospodarki do wprowadzenia tej ustawy może wydać przepisy prawne i administracyjne, o ile uważa za konieczne dla osiągnięcia celu tej ustawy - może wydać przepisy uzupełniające treść, może też zezwolić na wyjątki od tej ustawy.
(2) Minister gospodarki może zagrozić karą za przekroczenie przepisów.
5
Za szkody, które powstaną z powodu tej ustawy, nie należy się odszkodowanie.
Po wojnie nastąpiły zmiany granic i największe złoża bursztynu znalazły się na terenie Rosji. Centrum badań przemieściło się z Konigsbergu najpierw do Sankt Petersburga (Leningradu), a następnie do Polski. Zainteresowanie bursztynem w Niemczech jednak nie minęło i znalazło wyraz w kolejnych przepisach.
W roku, kiedy zakupiono od ludności pierwsze 500 kg bursztynu z organizowanej w okolicy Bitterfeldu kopalni Goitsche, po drugiej stronie muru berlińskiego ukazała się nowelizacja ustawy o ochronie bursztynu z 1934 r., zmieniająca brzmienie paragrafu 3 (artykuł 179; Nr 22, 589; Bonn, 9 marca 1974 r.):
Paragraf 3 zawiera następującą wersję:
(1) Niezgodnie z przepisami postępuje, kto umyślnie nie stosuje się lub stosuje się niedbale
1. do przepisu paragraf 1 o znakowaniu bursztynu albo
2. do przepisu paragraf 2 o charakterystyce bursztynu.
(2) Postępowanie sprzeczne z przepisami może być ukarane grzywną do 10 000 DM.
bkc
|
|
|
