Wychodz±c naprzeciw rosn±cemu zainteresowaniu problematyk± dotycz±c± podstawowych minera³ów wystêpuj±cych w Polsce, autorzy zamierzaj± przedstawiæ cykl artyku³ów na ten temat, które zapewne wzbudz± zainteresowanie nie tylko profesjonalistów, ale przede wszystkim mi³o¶ników i kolekcjonerów kamieni.
Prezentowany opis podstawowych minera³ów Polski prowadzony bêdzie alfabetycznie, zgodnie z klasyfikacj± opart± na przes³ankach chemicznych (geochemicznych) i strukturalnych.
Charakterystyka poszczególnych minera³ów bêdzie zawieraæ ich podstawowe w³asno¶ci fizyczne (w tym optyczne), genezê, wystêpowanie, g³ówne paragenezy mineralne, a tak¿e (o ile to mo¿liwe) praktyczne ich wykorzystanie.
Osobn± grupê stanowi± minera³y nazwane na cze¶æ s³awnych Polaków, jak np. domeykit, rozenit, sk³odowskit i inne. Przy okazji opisów tych minera³ów zostanie nakre¶lona sylwetka Imiennika i jego zas³ugi na polu nauki.
AGAT
Jest to wielobarwna odmiana chalcedonu, odznaczaj±ca siê najczê¶ciej koncentryczn± lub rzadziej warstwowan± (p³asko-równoleg³±) budow±. Niekiedy zawiera domieszki kwarcu i opalu. Pochodzenie nazwy nie zosta³o w pe³ni wyja¶nione. Wed³ug jednych ¼róde³ wi±¿e siê ona z nazw± staro¿ytnej rzeki Achates (obecnie Divillo) w po³udniowo-zachodniej czê¶ci Sycylii, wed³ug innych - pochodzi od greckiego s³owa agathos - dobry, gdy¿ kamieniom tym przypisywano szczególne w³asno¶ci magiczne oraz lecznicze. Barwa poszczególnych pasów agatów jest zró¿nicowana: szara, bia³a, szaroniebieska, brunatna lub czarna; rzadziej ¿ó³ta, pomarañczowa, czerwona, czerwonopomarañczowa, niebieska i zielona. Spowodowana jest najczê¶ciej bardzo drobnymi wrostkami ró¿nych minera³ów (np. chlorytów, goethytu, hematytu, minera³ów miedzi, niklu i in.).
Agaty s± przezroczyste do prze¶wiecaj±cych. Odznaczaj± siê szklistym, b±d¼ niekiedy jedwabistym po³yskiem oraz wyra¼nym, muszlowym prze³amem. Ze wzglêdu na barwê i rodzaj uwarstwienia, wyró¿nia siê wiele odmian agatu, m.in. pasiaste, mszyste, kropkowane, oczkowe, ob³oczkowe, krajobrazowe, koralowe, koronkowe, ogniste, muszlowe, forteczne, gwia¼dziste, rubinowe. Odmianami agatu s± tak¿e onyks i sardonyks. Onyks odznacza siê naprzemianlegle wystêpuj±cymi strefami o barwie jasnej i ciemnej, np. onyks bia³o-czarny, zwany te¿ onyksem czarnym lub arabskim, onyks bia³obrunatny zwany sardonyksem.
wiêcej w aktualnym numerze Polskiego Jubilera
|
