|
| Na ok³adce: Na ok³adce:
Jaros³aw Westermark, pier¶cionek, bursztyn, z³oto, "Amberif 2002".
|
|
fot. J. Westermark
|
| W NUMERZE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Mikrotwardo¶æ bursztynu
i jego imitacji |
|
 Badany kopal kolumbijski okaza³ siê porównywalny
z sukcynitem, natomiast mikrotwardo¶æ kopalu kauri (fot. 8)
jest nieco ni¿sza ni¿ próbek sukcynitu przezroczystego.
Analiza mikrotwardo¶ci próbek o ró¿nym wieku geologicznym
wskazuje, ¿e ro¶nie ona od kopalu kauri a¿ do najstarszych
badanych próbek z okresu kredowego (próbki ¿ywic
kopalnych z Hiszpanii, fot. 9 i Jordanii, fot.10). Ma to
niew±tpliwie zwi±zek ze zmianami struktury ¿ywic naturalnych
postêpuj±cymi w procesach diagenezy. Mo¿na siê tu
spodziewaæ m.in. rosn±cego stopnia kondensacji struktury.
Brak jednak wyra¼nych granic, które pozwoli³yby na wykorzystanie
mikrotwardo¶ci jako parametru pozwalaj±cego na
jednoznaczn± ocenê wieku ¿ywicy.
Stosunkowo wysoka mikrotwardo¶æ próbek kopalnej ¿ywicy
meksykañskiej (fot. 11), dominikañskiej (fot. 12) oraz
glessytu (fot. 1) mo¿e byæ natomiast konsekwencj± pochodzenia
tych ¿ywic z drzew li¶ciastych (Kosmowska-Ceranowicz
1999, 2000) w przeciwieñstwie do innych badanych
¿ywic z tego samego okresu geologicznego
(trzeciorzêdu) maj±cych
swe ¼ród³o w drzewach iglastych.
W przypadku za¶ rumenitu wysoka
mikrotwardo¶æ mo¿e byæ rezultatem
zmian struktury ¿ywicy spowodowanych
podwy¿szon± temperatur± albo
ci¶nieniem w z³o¿u w okresie postsedymentacyjnym.
Najni¿sze warto¶ci mikrotwardo¶ci,
najwiêkszy rozrzut wyników
oraz wyra¼ne ich zró¿nicowanie w
zale¿no¶ci od odcienia (jasny i ciemny)
be¿owego zabarwienia ¿ywicy
uzyskano dla zygburgitu - naturalnego
polistyrenu (fot. 3, tab.). Natomiast
polistyren powsta³y w wyniku polimeryzacji czystego styrenu wykazuje wyra¼nie wy¿sz± mikrotwardo¶æ.
Badane dla porównania próbki tworzyw sztucznych cechuj± stosunkowo niskie warto¶ci mikrotwardo¶ci, ni¿sze ni¿
wyznaczone dla przezroczystego sukcynitu, co mo¿e byæ wykorzystane
do rozpoznania ewentualnych imitacji.
|
|
|
|
Fotografie: Ewa Teper
Autorzy dziêkuj± Pani prof. dr hab. Barbarze Kosmowskiej-Ceranowicz za
udostêpnienie do badañ próbek ¿ywic kopalnych z rejonu Bitterfeldu, a tak¿e
rumenitu oraz sukcynitu sambijskiego, jak równie¿ Panu prof. dr hab. Janowi
Kotei za próbkê kopalu kolumbijskiego.
Literatura:
S. B³a¿ewski, J. Mikoszewski: Pomiary twardo¶ci metali. WNT, Warszawa
1981.
B. Kosmowska-Ceranowicz: Bursztyn i inne ¿ywice ¶wiata. Glessyt. "Polski
Jubiler" 1999 nr 1(6), 30-33.
B. Kosmowska-Ceranowicz: Bursztyn i inne ¿ywice kopalne. Oywice kopalne
Ameryki arodkowej. "Polski Jubiler" 2000 nr 1(9), 18-20.
B. Kosmowska-Ceranowicz, Z. Migaszewski: O czarnym bursztynie i gagacie.
"Przegl±d Geologiczny" 1988 nr 7, 413-421.
S.S. Sawkiewicz: Jantar. Wyd. Niedra, Moskwa 1970.
*Aniela Matuszewska, adiunkt w Katedrze Geochemii, Mineralogii i Petrografii
Wydzia³u Nauk o Ziemi Uniwersytetu al±skiego. Tematyka badawcza:
geochemia organiczna kaustobiolitów, w tym liptobiolitów, do których nale¿±
tak¿e ¿ywice kopalne.
**Adam Go³±b, adiunkt w Katedrze Materia³oznawstwa Zak³adu Badañ
Warstwy Wierzchniej Wydzia³u Techniki Uniwersytetu al±skiego. Specjalista
z zakresu materia³oznawstwa.
***Anna Salomon, absolwentka Wydzia³u Nauk o Ziemi Uniwersytetu
al±skiego; wykona³a pracê dyplomow± z zakresu badañ fizykochemicznych
¿ywic kopalnych, uczestniczy³a w realizacji prezentowanych badañ w ramach
planowych zajêæ pracowni magisterskiej.
|
|
Fatal error: require() [function.require]: Failed opening required '../../config/right.inc' (include_path='.:/usr/multiphp/php5.2/usr/share/php:/home/lib/php5.2:/home/lib/php5.2/pear') in /home/users/pj/public_html/archiwum/jubiler_1-15/index.php on line 46
|
