Polski Jubiler

 NUMER ARCHIWALNY


Na ok³adce: Jacek Byczewski, bransolety, stal, z³oto

fot. J. Malinowski

W NUMERZE

Lemel
     W klasycznym z³otnictwie podstawowymi formami materia³ów do pracy by³y drut i blacha. St±d jeszcze w latach 80. warszawscy z³otnicy odwiedzali czêsto s³awn± walcowniê Wac³awa Szkopeckiego przy placu Grzybowskim w Warszawie, gdzie na walcarce wykonanej w Glasgow w roku 1864 (lub 1884 - data jest dzisiaj zatarta) Wac³aw Szkopecki przysposabia³ im materia³ do pracy. Jako ciekawostkê pragnê tu podaæ, ¿e walcarka Szkopeckiego u¿ywana by³a pocz±tkowo w warszawskiej manufakturze Schiffersów. Fabryka wyrobów metalowych A.B. Schiffersa mie¶ci³a siê w domu Julii Kalischowej - mistrza bednarskiego, przy ul. Ch³odnej 27 róg ¯elaznej pod nr hip. 926a. W 1909 r. sprzedano tê nieruchomo¶æ Florentynie Chromiñskiej. Dom ten istnieje po dzi¶ dzieñ. Po wprowadzeniu rekwizycji metali kolorowych na cele wojenne przez Niemców w czasie pierwszej wojny (po sierpniu 1915 r. w Warszawie) manufaktura Schiffersów zaprzesta³a pracy w tych materia³ach i walcarka sta³a bezczynnie przez oko³o 20 lat. Odkupi³ j± pó¼niej nieznany dzisiaj z nazwiska w³a¶ciciel, od którego z kolei naby³ j± Wac³aw Szkopecki w czasie okupacji hitlerowskiej. Maszyna pracuje do tej pory w firmie swego kolejnego w³a¶ciciela - Leszka ¦cis³owskiego w Rado¶ci pod Warszaw±.
     Dla uzupe³nienia wiadomo¶ci o pierwszym w Polsce w³a¶cicielu i u¿ytkowniku tej historycznej ju¿ walcarki pragn±³bym dodaæ, ¿e Andrzej Boles³aw Schiffers (firma otwarta w 1888 r., pierwszy adres Warszawa, ul. ¯ytnia 20) pocz±tkowo dzia³a³ w spó³ce z Janem Solingerem, a w1904 r. firma zatrudnia³a 100 pracowników.

     W roku 1935 francuska firma Van Cleef & Arpels udoskonali³a i podnios³a do poziomu sztuki rodzaj oprawy kamieni zwany "opraw± niewidzialn±". Technika ta polega na idealnym dopasowaniu do siebie brzegów oprawianych kamieni, tak ¿e zbêdne s± jakiekolwiek elementy tradycyjnych opraw metalowych. Problem zasadza siê na perfekcyjnym doszlifowaniu brzegów oprawianych kamieni. Specjalnie wyszlifowane kamienie wpasowywuje siê, w¶lizguj±c je niejako w przygotowane w z³otym pod³o¿u jakby szyny-prowadnice. Kamienie dotykaj± siê brzegami, jak gdyby zazêbiaj±c siê. Technika ta poch³ania du¿o czasu i niestety wiele kamieni pêka podczas oprawiania. Efekt finalny jest niesamowity: bransoletka z tak oprawionymi kamieniami jest elastyczna i do pewnego stopnia ruchoma jak satynowa wst±¿ka.
     W wiêkszo¶ci przedmiotów wykonanych z zastosowaniem opraw tzw. niewidzialnych widzê nawi±zanie stylistyczne do znanej nam jak¿e dobrze bransoletki zaprojektowanej te¿ przez dom jubilerski Van Cleef & Arpels zwanej "Ludo". Bransoletki "Ludo" (Louis Arpel zwany by³ zdrobniale Ludovic) pokaza³y siê po raz pierwszy w roku 1934. Bransoletki te, skonstruowane z ma³ych ruchomych elementów z³otych, mia³y elastyczno¶æ wst±¿ki. Elementy z³ote tworzy³y ró¿ne wzory, np. muru zbudowanego z cegie³. Zapiêcia zdobione by³y kamieniami; nierzadko w ¶rodku bransolety te¿ znajdowa³ siê element ozdobny, czêsto w kszta³cie gwia¼dzistym, bogato wysadzany kamieniami.
     Niewidzialne oprawy stosowano do broszek, kolczyków, spinek do mankietów, bransoletek i puzderek. Technika ta sta³a siê szczególnie przydatna do uzyskiwania efektów w obiektach trójwymiarowych.
     Z 16. numeru "Findings" - biuletynu informacyjnego angielskiego stowarzyszenia Association for Contemporary Jewellery (ACJ) - dowiedzieli¶my siê, ¿e z zarz±du ACJ ust±pi³ nasz stary przyjaciel - Nick Aikman, wyk³adowca Loughborough University School of Art and Design. Nick zainteresowa³ siê naszym z³otnictwem na skutek czynnego uczestnictwa delegacji STFZ na konferencji Ars Ornata Europeana (AOE) w Strasburgu w 1997 r. i prezentowanej tam wystawy "Wybór '97". Nastêpnie kilkakrotnie odwiedzi³ Polskê, wyg³osi³ wyk³ad w ramach "Pai Time" w 1998 r. i w ramach Ars Ornata Cracoviana w 2000 r., wystawia³ swe prace na jednym z krakowskich "Camelotów", wreszcie dziêki naszej wspólnej inicjatywie dosz³o do pierwszej w historii ekspozycji medalierstwa brytyjskiego w Polsce, w Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wroc³awiu w 1999 r.
     Pragn±³bym przypomnieæ, ¿e ACJ, licz±ca obecnie 420 cz³onków, jest najliczniejsz± europejsk± organizacj± z³otnicz±. STFZ wymieni³o honorowe cz³onkostwo z ACJ w 1999 r., m. in. dziêki wielkiemu osobistemu zaanga¿owaniu Nicka Aikmana w sprawê kontaktów z polskimi ¶rodowiskami artystów z³otników.

     W dniach 25-27 maja 2001 r. odby³a siê w Kazimierzu nad Wis³± sesja naukowa w ramach III Zjazdu Gemmologów Polskich. Szerzej o sesji mo¿na przeczytaæ w obecnym numerze "Polskiego Jubilera" na stronach redagowanych przez Polskie Towarzystwo Gemmologiczne.

     8 czerwca 2001 r. na Zamku Królewskim w Warszawie w ramach projektu "Splendor Antwerpii" wyg³oszono trzy referaty:
- Leo De Ren - Historia sztuki z³otniczej w Belgii,
- Sabine Denissen - Historia europejskich klejnotów diamentowych,
- Mia de Dooy - Wysoka Rada Diamentów (organizacja ekspertów i dealerów diamentów).
     Tego samego dnia wieczorem odby³o siê na Zamku Królewskim uroczyste otwarcie wystawy diamentów i sreber z Antwerpii "Splendor Antwerpii".

     W dniach 19-24 czerwca 2001 r. odby³a siê w Kolonii VII miêdzynarodowa konferencja sieci kontaktowej Ars Ornata Europeana. Niestety z przyczyn od nas niezale¿nych delegacja STFZ nie by³a obecna na tej konferencji.

     22 czerwca 2001 r. w Urzêdzie Gminy Warszawa Bielany odby³a siê zamkniêta prezentacja dla radnych Gminy bi¿uterii rodziny Zaremskich w ramach cyklu "Rody Bielañskie".

     Ukaza³o siê drugie wydanie ksi±¿ki autorstwa pani Agnieszki Kasprzak-Miler Srebra Jadwigi i Jerzego Zaremskich. Ksi±¿ka jest do nabycia w ksiêgarni Boles³awa Prusa w Warszawie, w galerii w Legnicy oraz w Muzeum Sztuki Z³otniczej w Kazimierzu nad Wis³±.

     Przy okazji tegorocznego Przegl±du Legnickiego odby³a siê wystawa indywidualna prac amerykañskiego artysty z³otnika Harolda O'Connora, powtórnie eksponowana w galerii A. i J. Stanków we Wroc³awiu i galerii Yes w Poznaniu. Chcia³bym przypomnieæ, ¿e podczas konferencji Ars Ornata Europeana w Strasburgu 27-29 czerwca 1997 r. Harold O'Connor, artysta z³otnik i autor publikacji z³otniczych, nauczyciel najlepszych w USA nauczycieli sztuki z³otniczej, w tym Alana Rivery, legendarnego ju¿ twórcy i w³a¶ciciela Akademii Sztuki Z³otniczej przy g³ównej ulicy Market Street w San Francisco, w³a¶nie w Strasburgu zosta³ namówiony przez delegacjê STFZ do nawi±zania kontaktów artystycznych z Polsk±. Udzia³ prac Harolda w polskich wystawach ( "Camelot", przegl±dy legnickie, wreszcie obecna wystawa indywidualna) jest wynikiem dzia³alno¶ci miêdzynarodowej STFZ.

     19 sierpnia 2001 r. w kazimierskim Muzeum Sztuki Z³otniczej zosta³a otwarta wystawa "Etiuda i ilustracja z³otnicza: SREBRO-BURSZTYN". Wystawa mog³a powstaæ dziêki inicjatywie Jêdrzeja Jaworskiego, wspó³za³o¿yciela Muzeum kazimierskiego, pe³nomocnika Muzeum ds. rozwoju. Wiêcej informacji w Internecie na stronie www.stfz.art.pl

Fatal error: require() [function.require]: Failed opening required '../../config/right.inc' (include_path='.:/usr/multiphp/php5.2/usr/share/php:/home/lib/php5.2:/home/lib/php5.2/pear') in /home/users/pj/public_html/archiwum/jubiler_3-14/index.php on line 46