|
Na ok³adce:
Ewa Rudowska, naszyjnik,
kolczyki, z³oty medal "Gold Virtuosi 2002" www.ewarudowska.pl
|
|
fot. Archiwum
|
| W NUMERZE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Z teki konserwatora |
Przedmioty metalowe poddawane konserwacji zawieraj± na powierzchni produkty korozji czêsto dla oka niewidoczne; s± to g³ównie tlenki lub zasadowe sole metalu pod³o¿a.
Oczyszczanie powierzchni pod³o¿a z produktów korozji nastêpuje przez trawienie w kwasach, w rzadkich tylko przypadkach w ³ugach. Trawienie to mo¿na wykonywaæ sposobem chemicznym, przez zanurzenie w k±pieli trawi±cej, b±d¼ elektrochemicznym, przy czym przedmiot jest jedn± z elektrod pr±du sta³ego, zanurzon± w odpowiednim elektrolicie. Wybór metody zale¿y od rodzaju pod³o¿a, w³a¶ciwo¶ci oraz grubo¶ci warstwy produktów korozji. Przedmioty poddawane trawieniu powinny byæ dok³adnie odt³uszczone i wyp³ukane.
Trawienie ¿eliwa
Trawienie ¿eliwa przeprowadza siê w kwasie solnym lub siarkowym bez u¿ycia lub z u¿yciem inhibitorów, w temperaturze otoczenia lub w temperaturze podwy¿szonej w przypadku stosowania samego kwasu siarkowego. Trawienie zachodzi na ogó³ szybko. Produkty korozji bardziej odporne wymagaj± trawienia specjalnego. Niekiedy wystarcza zmiêkczenie powierzchni w stopionym NaOH z dodatkiem utleniaczy. Po tej operacji naloty korozyjne schodz± ³atwo zarówno pod dzia³aniem czynników mechanicznych, jak i chemicznych.
Trawienie miedzi
Mied¼ jako metal pó³szlachetny jest odporna na dzia³anie rozcieñczonych kwasów nieutleniaj±cych, reaguje natomiast z kwasami utleniaj±cymi, cyjankami i amoniakiem.
Produkty korozji miedzi s± rozpuszczalne w 10% kwasie siarkowym, jednak¿e trawienie takie nie jest wystarczaj±ce. Najbardziej efektywne trawienie uzyskuje siê przy stosowaniu kwasu azotowego. Przebiega ono szybko, równomiernie, niestety z równoczesnym wydzielaniem znacznych ilo¶ci szkodliwych tlenków azotu.
Powierzchnia miedzi uzyskana w wyniku trawienia w rozcieñczonym kwasie azotowym nie ma wygl±du zbyt estetycznego, dlatego te¿ najczê¶ciej stosuje siê kwas siarkowy z dodatkiem kwasu azotowego lub innych zwi±zków utleniaj±cych np. CrO3.
Trawienie mosi±dzu, alpaki i br±zu
Roztwory do trawienia sporz±dza siê mieszaj±c kwas azotowy, siarkowy i solny. Wzajemne stosunki objêto¶ciowe tych kwasów mo¿na zmieniaæ w szerokich granicach, np. od 1:2:5 do 5:1:1. Przedmioty uprzednio wytrawione wstêpnie poddaje siê kilkunastosekundowemu trawieniu z po³yskiem. Zachodzi ono w temperaturze otoczenia. Podwy¿szenie temperatury przy trawieniu z po³yskiem pogarsza jako¶æ obrabianych przedmiotów. Zbyt d³ugie przetrzymywanie w k±pieli nie tylko nie poprawia jako¶ci powierzchni przedmiotu, ale prowadzi do utraty po³ysku i wyst±pienia trudno usuwalnych plam.
Trawienie srebra
Srebro oczyszcza siê przez szczotkowanie w roztworze tiosiarczanu sodowego ( 80 g w litrze wody). Je¿eli obrabiane srebro zawiera mied¼, wówczas ciemn± barwê tlenku, pochodz±c± od miedzi, mo¿na usun±æ przez trawienie w roztworze:
Kwas siarkowy stê¿ony 20 ml/l
Nadmanganian potasowy 1 g/l
Trawienie z³ota
Z³oto oczyszcza siê mechanicznie podobnie jak srebro, po czym wytrawia siê je w rozcieñczonym kwasie azotowym. W przypadku gdy przedmioty ze z³ota na skutek d³ugotrwa³ego le¿enia pokry³y siê nalotem, co mo¿e mieæ miejsce dla z³ota niskiej próby, trawienie nale¿y przeprowadziæ w mocniejszym roztworze kwasu azotowego.
Trawienie metali z grupy platynowców
Platynowce z regu³y s± bardzo odporne na korozyjne dzia³anie ¶rodowiska, dlatego nie wymagaj± stosowania stê¿onych roztworów trawi±cych. Zaleca siê jedynie dok³adnego od³uszczenia powierzchni tych metali i trawienie w rozcieñczonych roztworach kwasów:
Platyna 2-5 min. w 30% roztworze kwasu solnego
Rod 5-10 min. w 20% roztworze kwasu siarkowego
Pallad 1-2 min. w 20% roztworze kwasu solnego
|
|
Fatal error: require() [function.require]: Failed opening required '../../config/right.inc' (include_path='.:/usr/multiphp/php5.2/usr/share/php:/home/lib/php5.2:/home/lib/php5.2/pear') in /home/users/pj/public_html/archiwum/jubiler_3_17_2002/index.php on line 43
|
