|
Na okładce: Mariusz Gliwiński,
AMBERIF DESIGN AWARD - "Amberif `99" |
| W NUMERZE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Struktura własnościowa światowych producentów metali szlachetnych w 1999 r. |
|
Joanna Kulczycka, Anna Wąsik |
W ostatnich latach na międzynarodowym rynku metali odnotowano wiele transakcji, których skutkiem były istotne zmiany w strukturze własnościowej producentów. Polegały one głównie na fuzjach dużych firm lub przejęciu przez jednego producenta innego zajmującego się wytwarzaniem takich samych metali. Transakcje te mają na celu zarówno ograniczenie kosztów produkcji, na przykład zmniejszenie kosztów administracyjnych, jak i ugruntowanie oraz zwiększenie konkurencyjnej pozycji na światowym rynku, co przy spadkowej tendencji cen niektórych metali może mieć istotne znaczenie dla zapewnienia zwrotu akcjonariuszom posiadającym udziały w firmach wydobywczych. Badania przeprowadzone w 1998 r. przez Boston Consulting Group wykazały, że średni roczny całkowity dochód akcjonariusza dla grupy najważniejszych producentów surowców mineralnych wyniósł około 13% dla 10-letniego okresu badań zakończonych w 1996 r. Całkowity dochód akcjonariuszy to wypłacone dywidendy plus wzrost kapitału (rys. 1). W ostatnich 4 latach firmy górnicze, szczególnie te wydobywające złoto, nie wykazywały już tak znaczących zysków, na przykład zyski Newmont Mining Corporation w latach 1996-1999 wynosiły odpowiednio: 98,6 mln USD, 68,4 mln USD, (-393,4 mln USD), 24,7 mln USD.
Zmiany w strukturze własnościowej spowodowane wykupem innych podmiotów producentów metali szlachetnych w latach 1997-1999 nie były aż tak znaczące jak na rynku metali nieżelaznych. W przypadku platyny i palladu wynika to z niewielkiej liczby podmiotów wytwarzających te metale, na przykład 10 największych kontroluje ponad 90% światowej produkcji, a główni producenci platyny (Anglo American) i palladu (Norylsk Nikiel) kontrolują 40% światowej
produkcji (tab. 1 i 2), jak również tendencji wzrostowych cen. Na rynku tych metali warto jednak odnotować dwa wydarzenia: przejęcie przez Oneximbank w 1997 r. akcji Norylsk Nikiel (po zakończeniu procesu prywatyzacji) oraz wykup przez Anglo American firm lub udziałów w firmach w ostatnim roku. Zakupiono na przykład 100% udziałów w Skorpion/Reunion Mining (za 82 mln USD),
23% udziałów w Anaconda Nikiel (za 170 mln USD), 40% w Austalianz Manganese (za 159 mln USD), 100% udziałów w Acacia Resources (za 443 mln USD), Tarmac plc (za 1,9 mld USD), oraz zwiększenie udziału do 50,3% w Anglo
American Platinum (za 270 mln USD). Inwestycje te umocniły jego pozycję lidera w rankingu światowych producentów metali szlachetnych. |
|
|
|
Rys. 1. Średni roczny zysk (%) z inwestycji w akcie najważniejszych spółek
górniczych w latach 1986-1995.
W 1999 r. w pierwszej dziesiątce producentów platyny pojawiła się firma Aquarius Platinum NL z Australii (Perth), która posiada 45% udziałów w Kroondal Platinum Mines Ltd. w RPA oraz 100% w nowym projekcie Marikana (RPA), który ma rozpocząń wydobycie metali w marcu 2001 r.
Na rynku złota dominuje od lat Anglo American, którego produkcja, pomimo znaczącego spadku cen złota w ostatnich latach, wykazuje tendencje rosnące i który kontroluje około 10% światowego wydobycia złota. Natomiast dziesięciu największych producentów złota kontroluje ponad 42% światowego
wydobycia (tab. 3 i 4). Istotną zmianą na rynku złota jest wykup znacznej części aktywów trzeciego
producenta RPA, firmy Gencor Ltd., przez firmy Gold Field Ltd. i firmę Harmony Gold Mining w 1998 r. W efekcie Gencor Ltd., zajmujący w 1997 r. dziewiąte miejsce wśród producentów światowych, już w 1998 r. wypadł z
pierwszej setki producentów złota.
Z kolei na światowym rynku srebra 10 największych
producentów kontroluje zaledwie 37% światowego wydobycia. Dominującą pozycję od lat utrzymuje Industrias Penoles z Meksyku, a drugie miejsce zajmuje KGHM Polska
Miedź SA. W latach 1997-1999 największe zmiany w strukturze wydobycia to prawie czterokrotny wzrost wydobycia
srebra przez Broken Hill Pty z Australii (podziemna kopalnia Cannington, Queensland), co skutkowało awansem z
siedemnastej na trzecią pozycję wśród firm kontrolujących
wydobycie srebra na świecie.
Rynek metali szlachetnych, a szczególnie platyny i palladu, jest zdominowany przez niewielką liczbę producentów,
których zyski kształtują się proporcjonalnie do rosnących
tendencji cenowych. Przewidywań można, iż w najbliższym
czasie istniejąca struktura wydobycia zostanie utrzymana.
Natomiast w przypadku złota i srebra, gdzie ceny mają tendencje spadające, spodziewać się można dalszych i znaczących zmian w strukturze własnościowej producentów.
Literatura:
Anglo American. Annual Report 1999.
Aquarius Platinum. Annual Report 1999.
Raw Materials Data. Sweden Raw Materials Group 2000.
|
|
|
