NUMER ARCHIWALNY

Dziś jest:

Na okładce: Mariusz Gliwiński, AMBERIF DESIGN AWARD - "Amberif `99"

W NUMERZE

Biżuteria w Polsce
Katarzyna Kluczwajd
       Muzeum Okręgowe w Toruniu wraz z Toruńskim Oddziałem Stowarzyszenia Historyków Sztuki przygotowuje drugą już sesję naukową poświęconą wybranym dziedzinom rzemiosła artystycznego i wzornictwa współczesnego. Tematem sesji planowanej na 20-21 kwietnia 2001 r. jest Biżuteria w Polsce.
       Wedle zamierzeń organizatorów na corocznych spotkaniach w Toruniu, pod wspólnym ogólnym tytułem Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce, winny być prezentowane wyniki najnowszych badań, sygnalizowane problemy i potrzeby badawcze w dziedzinie polskiego rzemiosła artystycznego, a także eksponowane zagadnienia związane ze współczesnym projektowaniem form artystycznych i użytkowych. Wobec konieczności prowadzenia interdyscyplinarnych badań związanych z rzemiosłem artystycznym, podstawowym celem spotkań staje się stworzenie możliwości kontaktu specjalistów z różnych dziedzin zajmujących się tą problematyką. Planowane jest systematyczne publikowanie materiałów z kolejnych spotkań.
       Podczas I Sesji, towarzyszącej wystawie czasowej "Tempus tene. Zegary mechaniczne w Polsce - tradycja i współczesność" (22 stycznia 2000 r.), w dyskusji uczestniczyli nie tylko historycy sztuki, ale również historycy, inżynierowie, archiwiści. Została już wydana książka Zegary mechaniczne w Polsce.
       W programie sesji Biżuteria w Polsce zawarto wystąpienia prezentujące dzieła sztuki jubilerskiej wykonane w Polsce, począwszy od okresu średniowiecza po dzień dzisiejszy. Przedmiotem analiz i rozważań będą zarówno tak zwana korona królowej Jadwigi z kościoła p.w. Bożego Ciała w Poznaniu; ozdoby ze skarbu średzkiego, bezcennego znaleziska archeologicznego ze Środy Śląskiej; klejnoty okresu nowożytnego, zachowane między innymi w jasnogórskim skarbcu, znane także dzięki inwentarzom ruchomości, jak i dziewiętnastowieczna biżuteria patriotyczna. Szczególnie należy podkreślić znaczenie referatów dotyczących biżuterii dwudziestowiecznej; od Art Deco, poprzez znaczące dla kształtowania polskiej biżuterii lata 1945-1950, aż po najnowsze działania artystyczne, współczesne funkcjonowanie biżuterii oraz kształcenie w dziedzinie jej projektowania. Te rozważania natury historycznej i artystycznej na temat dzieł sztuki jubilerskiej, ich form, proweniencji, funkcji pierwotnych i wtórnych, ikonografii, nie byłyby pełne bez prezentacji zagadnień podstawowych, odnoszących się do szerokiego kontekstu funkcjonowania klejnotów w kulturze dawnej Polski (szczególnie w kulturze sarmackiej), symboliki klejnotów jako oznak dostojeństwa, władzy, godności. Ze względów metodologicznych natomiast należy podkreślić obecność referatu poświęconego kwestiom terminologicznym, tak istotnym - w każdej przecież dziedzinie - dla precyzyjnego formułowania wniosków i właściwego ich rozumienia.

 

Zawieszenie z figurą Fortuny lub Panny Wodnej na odwrocie, koniec XVI w., złoto, diament, szafiry, rubiny, perły, emalia, Muzeum Okręgowe w Toruniu. fot. B. Swobodzińska
Dla historyków sztuki, które to środowisko zawodowe na sesji reprezentowane będzie zapewne najliczniej, ale również z pewnością dla wszystkich pozostałych jej uczestników, ważna jest obecność tematyki związanej z zagadnieniami natury technicznej i technologicznej, ich znaczenia dla kształtowania form artystycznych w polskim złotnictwie artystycznym w okresie po II wojnie światowej; także kamieni szlachetnych w jubilerstwie.
       Takie jest właśnie podstawowe zamierzenie organizatorów sesji: skupić wokół określonego zagadnienia rzemiosła artystycznego w Polsce - tym razem biżuterii - w jednym miejscu i czasie możliwie szerokie grono badaczy różnych specjalności zajmujących się tą tematyką, bez ograniczeń i podziałów na historyków sztuki i historyków, na muzealników i artystów, na jubilerów, gemmologów, na zajmujących się biżuterią dawną i "tych od współczesnej sztuki jubilerskiej" etc., aby stworzyć możliwość wspólnej, wszechstronnej i twórczej dyskusji.
       Materiały z sesji zostaną opublikowane. Ze względu jednak na znaczną objętość przyszłego tomu, na co wskazuje liczba zgłoszonych na sesję referatów, niezwykle cenne byłoby pozyskanie sponsorów lub - optymalnie - sponsora strategicznego, który zechciałby wziąć na siebie część obowiązków finansowych związanych z wydaniem publikacji po sesji. Książka ta ma szansę stać się znaczącym opracowaniem w dziedzinie badań biżuterii w Polsce, a w przypadku stosownej szaty edytorskiej - dobrej klasy wydawnictwem o cechach albumu, reprezentacyjnego dla polskiej sztuki jubilerskiej, jej tradycji i współczesności. Być może dzięki opublikowaniu informacji o sesji i wydawnictwie uda się dotrzeć do firm i osób z branży zainteresowanych udziałem w realizacji tego projektu. Organizatorzy cenią każdą formę współpracy, która pomoże przedsięwzięcie pomyślnie zrealizować.
       Wyróżnieniem dla organizatorów jest z pewnością fakt, że honorowy patronat nad sesją Biżuteria w Polsce objęła Krajowa Izba Gospodarcza Jubilersko-Zegarmistrzowska. Spotkaniu w Toruniu towarzyszyć będzie wystawa najnowszych dzieł sztuki złotniczej i jubilerskiej, przygotowana przez Stowarzyszenie Twórców Form Złotniczych.

       Wszelkie informacje na temat sesji Biżuteria w Polsce uzyskać można u pani Katarzyny Kluczwajd, kustosza Oddziału Sztuki Muzeum Okręgowego w Toruniu (tel. : 0-56 62-211-33, 62-286-80, 62-270-38).

© 2001 Wszelkie prawa zastrzeżone
 Bryler http://Bryler.net